Onmacht en angst, jaloezie en agressie zijn onze zogeheten schaduwenergieën, schaduwen die als we niet alert zijn de macht over ons leven overnemen. Bewustzijn op angst en de daarbij behorende onmacht werkt bevrijdend; je angst onder ogen zien. Door middel van meditatie kun je jezelf liefdevol door je onmacht heen begeleiden om angstgedachten die jou belemmeren op te ruimen.
In boeddhistische tempels staan dikwijls aan de ingang goden met dierenkoppen. Deze dieren representeren angst en passie, jaloezie en agressie. Om in de tempel door te dringen tot de ‘heilige ruimte’ moeten we eerst langs deze schaduwenergieën.
Voordat we in de tempel zijn leren we dus oog te hebben voor onze schaduwzijden, we verbinden ons ermee. In feite is dat hetzelfde principe als ‘no mud, no lotus’. De lotusbloem vol pracht kan pas tot bloei komen door op te rijzen vanuit de modder. Zo kunnen ook wij tot bloei komen, door onze schaduwkanten te leren kennen waardoor ze niet langer macht over ons uitoefenen, door te zien wat in ons leeft ontluiken we net zo mooi als de lotusbloem.
Vormen van angst
Er bestaan verschillende angsten die je in hun macht kunnen houden: schrik, paniek, conflict, bezorgdheid. Om bij je vrees te komen zal je moeten leren om je ermee te durven verbinden zodat deze kan transformeren. Daarvoor heb je inzicht nodig: hoe angst inherent is aan het mens-zijn en hoe het ontstaat. Op het moment dat er bij een klein kind ‘bewust-zijn’ ontstaat, het ‘ik’ wordt ontdekt, manifesteert zich de afscheiding tussen het zelf en de rest van de wereld. En daarmee doet ook de angst zijn intrede, het gevoel van isolatie wordt gevormd.
Met angst komt ook zorg mee, zorg voor de toekomst, zorg over wat verkeerd kan gaan, de angstgedachten krijgen zo macht over ons leven. Er ontstaat stress. Daarentegen heeft bang zijn ook een functie, het waarschuwt ons en motiveert ons om actie te ondernemen ter bescherming. Angst hoort bij het leven, het hoort thuis in het evolutionaire proces en het is interessant om te onderzoeken waar de angst de macht overneemt, wanneer het een grens overschrijdt en ons gaat beperken, wanneer we er last van krijgen. Als we worden ingesloten door het idee dat we ons steeds moeten beschermen tegen alles wat mis kan gaan, dan lijden we aan angst, dan neemt bangheid de macht over. Dat effect wordt ook wel ‘body of fear’ genoemd, het angstlichaam.
Lichamelijk reacties op angst en stress
- De hartslag neemt toe
- De spierspanning neemt toe zodat je kunt vechten of vluchten
- De ademhaling wordt sneller
- De zweetproductie neem toe
- Het bloed verlaat het spijsverteringskanaal –> maag- en darmklachten
- De bloedvaten vernauwen zich –> de bloeddruk neemt toe
OEFENING MET STRESS, SPANNING OF ANGST
Stop en adem.
Schenk mildheid aan wat je voelt.
Wat is je vooropgestelde idee, je angst?
Laat zijn…
Ontspan in hoe de dingen zijn.
We can’t stop the waves, but we can learn how to surf
De vraag is hoe we een nieuwe relatie met angst opbouwen. We moeten als het ware leren surfen op de golven van vrees in plaats van erop te reageren. Zorgen dat ze ons niet in hun macht krijgen, maar erboven blijven staan, erop meebewegen. Daarvoor gebruiken we meditatie, een oefening waarin we de bangheid verwelkomen.
Denk nog even aan het veelkoppig monster waar we langs moeten om in het heiligdom te komen. We moeten erlangs om bij onszelf te komen, langs het monster heen bereiken we ons hart. Een reis langs de evolutionaire angst maakt daar deel van uit. En als je het niet wilt tegenkomen, tegen jezelf zeggen: “Dit hoort erbij, ik mag erlangs om bij mijn ‘heilige kern’ te komen. Mag het tegenkomen van deze angst mij bevrijden, moge, welke omstandigheden ik ook tegenkom in mijn leven, deze geen macht over mij krijgen, maar mij helpen om compassie en wijsheid te doen ontwaken.”
MEDITATIE-OEFENING
In de meditatie gebruik je een open houding waarin je de angst met vriendelijkheid onderzoekt. Herinner je een situatie die een gemiddelde angst oproept. Misschien voel je je onder druk gezet door mensen in je omgeving, op je werk, en waar voel je dat in je lichaam? En dan weer terug naar het moment, wat kan er verkeerd gaan, wat voelt fout, welke gedachten heb je erover?
Probeer het in kaart te brengen, wat denk je, wat voel je, waar voel je het in je lichaam? Je kunt dit opschrijven als je dat prettig vindt. Wat denk je over jezelf, is er schaamte, schuld? Probeer er een beeld van te krijgen, wat gebeurt er? Probeer ernaar te kijken zonder oordeel. Probeer zicht te krijgen op je angstlichaam. Praat je het weg, kan je het blijven aankijken, mag het er zijn? En laat het dan los, ken het en laat het gaan.
Een geleide meditatie: je angst onder ogen zien…
