Als er één ding belangrijk is in ayurveda is het de twee-eenheid man/vrouw. Niet voor niets wordt in India het universum symbolisch afgebeeld door de zogenaamde yoni-lingam. Dit is een abstracte vorm van een vagina en een penis in erectie, beide symbool voor vitaliteit en potentie. De ayurveda heeft een gezonde benadering van de mannelijke vruchtbaarheid.
De mannelijke hersenen
Er is in de ayurvedische oude teksten erg veel aandacht voor de man. Alsof de gemiddelde auteur van oude teksten een man was die voor mannen schreef. Misschien zijn de oude teksten op schrift gesteld in een tijd dat alles patriarchaler werd: begon de man zich superieur te voelen ten opzichte van de vrouw? Begon de linkerhersenhelft prioriteit te krijgen boven de rechterhersenhelft?
Die linkerkant van de hersenen staat meer voor ‘mannelijk’ denken: lineair en (chrono)logisch. De rechterkant van de hersenen voor ‘vrouwelijk’ denken: associatief en tijdoverstijgend.
De mannelijke zaadproductie
Maar dat zijn de hersenen… de aandacht voor de man richtte zich in de praktijk vooral op de voortplantingsorganen. Hoe kon er goed zaad aangemaakt worden? Deze vraag is actueler dan ooit. In de moderne wereld neemt namelijk de kwantiteit en beweeglijkheid van mannelijk sperma zienderogen af. Neemt daarmee ook de mannelijkheid af? Een belangrijke vraag. Dat komt deels door teveel stress, in ayurveda in verband gebracht met een gestoorde vata dosha.
In deze moderne tijd neemt namelijk de kwantiteit en beweeglijkheid van mannelijk sperma zienderogen af
Mannenlichaam is pitta, mannenzaad is kapha
Wat zegt ayurveda over mannelijkheid en het lichaam en met name over het mannelijke voortplantingssysteem? Een mannenlichaam heeft een iets meer vuur-gerelateerde fysiologie (verbonden met pitta dosha) en de vrouw een meer water-gerelateerde fysiologie (verbonden met kapha dosha).
Qua oerprincipes is dat ook verbonden met de zon en de maan: de zon is via vuur verbonden aan pitta dosha en de maan via water aan kapha dosha. In het reproductiesysteem is dat net omgekeerd: mannelijk sperma is meer verbonden met de maan en kapha (wit van kleur, en koel). De eitjes van een vrouw zijn verbonden aan menstruatiebloed en dat is verbonden met de zon en pitta (rood van kleur, en warm).
Sperma: het witte schuim van de goden
Sperma wordt in het ayurvedische Sanskriet ‘shukra’ genoemd en dit is ook de naam van de planeet Venus – de planeet die symbool staat voor de liefde bedrijven. Shukra verwijst ook naar de kleur wit. Venus heet in het Grieks Aphrodite – en die naam verwijst naar ‘wit schuim’ met ook weer een directe verwijzing naar sperma.
Waarom al die aandacht voor dat witte goud? Veel ging (en gaat) om de kunst om voor een goed (en gezond) nageslacht te kunnen zorgen. Ook in ayurveda is daar best veel aandacht voor. En – zoals gezegd – die aandacht kan ons vandaag de dag goed van pas komen. Hoe kan dat sperma weer beter van kwaliteit worden? Met meer zaadcellen en meer beweeglijkheid van die zaadcellen?
De geur van testosteron
Eerst even terug naar het lichaam van de man: dat is meer verbonden met pitta dosha – heter, actiever en ‘penetranter’ qua fysiologie dan een lichaam van een vrouw. Er is in een ‘gemiddeld’ mannenlichaam dus een grotere activiteit van pitta. En pitta staat bekend om één bijzondere eigenschap: ‘intense of penetrante geur’. Dat wordt in ayurveda expliciet genoemd bij de eigenschappen van pitta dosha. Die geur en het mannelijk hormoon testosteron hebben een link met elkaar. Je zou over mannen en hun lichaam ook wel kunnen zeggen: ze ruiken naar testosteron!
De pitta-fysiologie van mannen en ‘yin-yoga’
Een vergelijkbaar voorbeeld is te vinden in de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) (en in de daarmee verbonden macrobiotiek), waar een mannenlichaam als meer yang wordt omschreven en een vrouwenlichaam als meer yin. Hier ligt ook de link naar de steeds populairdere ‘yin-yoga’. Yin-yoga is wat zachter en vloeiender dan andere, meer actieve en ‘striktere’ vormen van yoga. Die zou je daarmee meer ‘yang’ kunnen noemen. Zo wordt er dus ook in de yoga zelf gestoeid met deze twee polen van mannelijkheid en vrouwelijkheid.
Yin-yoga is dus meer een maan en kapha yoga en yang-yoga meer een zon en pitta yoga. Overigens kan yin-yoga heel goed zijn voor mannen die hun systeem uitgeput hebben door teveel yang, ofwel (mannelijke) dadendrang. En vaak heeft dat een even uitputtend effect op hun zaadproductie en mogelijkerwijze hun potentie!
De mannelijke potentie
De gezondheidsleer van ayurveda besteedt veel aandacht aan een goede kwaliteit van het voortplantingsweefsel, van mannen en van vrouwen. Wat betreft de mannen heeft ayurveda ook nog eens extra veel aandacht voor de potentie. Ayurveda kent een specialisme op het gebied van potentie-bevordering. Die tak van sport heet ‘vajikarana’, waarbij het woord ‘vaji’ naar ‘hengst’ verwijst. Dit specialisme-gebied richt zich specifiek op het sterk maken van de zogenaamde shukra dhatu van de man (die het stukje over shukra en Venus hierboven). Dat heeft in dat geval betrekking op zowel de reproductievloeistoffen zoals sperma, als op de geslachtsorganen en hun actie ofwel potentie zelf.
Ayurveda kent een specialisme op het gebied van potentie-bevordering. Die tak van sport heet ‘vajikarana’, waarbij het woord ‘vaji’ naar ‘hengst’ verwijst.
Positieve wilskracht
Bovendien richt deze specialisatie zich op de mentale en emotionele aspecten die bij de voortplanting en de daarbij behorende seksuele daad betrokken zijn. Behalve lichamelijke kracht dient er ook een positieve wilskracht te zijn. Die is nodig om de potentie te kunnen handhaven, maar ook om op een positieve en verblijdende manier van erotiek te kunnen genieten. Beiden worden binnen ayurveda als belangrijk en essentieel gezien – ook en misschien wel juist voor een goed nageslacht!
Specifieke potentie-remedies worden binnen ayurveda aangeduid met de term ‘vrushya’: datgene dat de kracht van een ‘stier’ geeft. En dat is niet afhankelijk van lichaamsomvang, maar ook van ‘bala’: lichaamskracht, wilskracht en energie. Dus na ‘hengsten’ hebben we het hier nu ook nog eens over ‘stieren’. De oude ayurvedische teksten waren blijkbaar nogal beeldend in hun taalgebruik als het over mannelijke potentie ging.
Ayurvedische ondersteuning van de mannelijke potentie
Leefstijl
Om het mannelijke reproductieweefsel (en dus kwaliteit, kwantiteit en beweeglijkheid van sperma, maar ook de potentie zelf) te ondersteunen, zijn de volgende zaken belangrijk:
- Vermijd stress
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging en voor voldoende rust
- Werk aan evenwicht in relaties (met partner, kinderen, collega’s, etc.)
- Volg een regelmatige, dagelijkse routine
- Geef aandacht aan kwaliteit i.p.v. kwantiteit van seksuele activiteit
Voeding
Voorbeelden van voeding die de mannelijke shukra dhatu (sperma en geslachtsorganen) ondersteunt:
- Melk
- Ghee
- Banaan
- Dadels
- Amandelen
- Cashewnoten
- Urud dal (een specifieke peulvrucht)
- Aloe vera juice
Kruiden
Bekende ayurvedische kruidenremedies die vitaliteit en potentie verhogen zijn:
- Ashwagandha (Withania somnifera)
- Gokshura (Tribulus terrestris)
- Vanari (Mucuna pruriens)
- Bala (Sida cordifolia)
- Vidari (Ipomoea digitata)
De rol van testosteron en prana
Belangrijk voor de mannelijke potentie is testosteron. Voor een gezond functioneren van het mannelijke potentiesysteem is een evenwichtig functioneren van prana en apana vayu van groot belang.
Prana zorgt voor het innemen door het lichaam van universele levensenergie. Apana vayu zorgt voor eliminatie uit het lichaam, waaronder ook seksuele activiteit en ejaculatie valt.
Vata in het algemeen heeft haar zetel in het bekkengebied, hetzelfde gebied waar zich ook de voortplantingsorganen bevinden. Met name apana vayu bevindt zich – als gespecialiseerde subdosha van vata – in datzelfde gebied. Prana en apana vayu bewegen bovendien met elkaar in een soort ritme dat belangrijk is voor het lichaam en haar functies.
- Voor een goed functie van prana en apana vayu zijn specifieke yoga asanas en pranayama aan te bevelen.
- Voor een goede balans van vata dosha in het algemeen wordt in ayurveda vaak het kruid Ashwagandha aanbevolen.
Ashwagandha en ayurvedische geuren
Het betekent ‘de geur van een paard’: ashwagandha. Dit revitaliserende kruid geeft kracht bij zwakte door ziekte, overwerktheid, slaaptekort of oververmoeidheid. Het heeft een sterke affiniteit met vooral het mannelijke reproductiesysteem, wegens de precursors van testosteron die in deze plant te vinden zijn.
Er is nog een effect. Ashwagandha helpt ook bij het opbouwen van ojas, en die ojas is op zijn beurt weer verantwoordelijk voor het onderhouden of sterk maken van het immuunsysteem. Belangrijke redenen waarom ashwagandha zo’n populaire remedie is in de wereld van ayurveda en yoga.
Aarden in je mannelijkheid
Ayurveda en yoga vormen tezamen een prachtig koppel om mannen meer in hun mannelijkheid te laten aarden. Door een juist evenwicht in de achterliggende principes te ondersteunen. Ayurveda kan helpen de mannelijke pitta-fysiologie goed te laten ‘draaien’. En het kan de mannelijke reproductiemotor helpen ondersteunen: beter sperma en een hogere potentie. Yoga helpt bij het ondersteunen van prana en apana. Zowel ayurveda als yoga kunnen een positieve instelling bevorderen. En dat is op meerdere vlakken goed voor de ‘reproductie’!
Bekijk:
Probeer:
